Phân tích rủi ro ẩn chứa trong dự luật 《GENIUS》

Gần đây, chủ đề nóng nhất trong lĩnh vực tiền điện tử không gì khác ngoài việc vừa được ký kết trở thành luật là "Đạo luật GENIUS". Đạo luật này đã gây ra nhiều cuộc thảo luận, nhiều người cho rằng nó đã mở ra cánh cửa tuân thủ cho tiền điện tử, đặc biệt là stablecoin. Chúng ta dường như đang đứng trước bờ vực bùng nổ của một thị trường khổng lồ. Những người ủng hộ tuyên bố rằng điều này sẽ củng cố vị thế thống trị toàn cầu của đồng đô la, đồng thời cung cấp cho người tiêu dùng sự bảo vệ chưa từng có.

Nghe có vẻ tuyệt vời, nhưng thực tế có thể không đơn giản như vậy. Là một người quen với tư duy biện chứng, tôi cho rằng cần thiết phải xem xét sâu sắc những tác động tiêu cực mà dự luật này có thể mang lại. Hãy cùng phân tích những rủi ro tiềm ẩn của dự luật "GENIUS" bằng ngôn ngữ dễ hiểu.

Cần lưu ý rằng, với tư cách là một người tham gia vào thế giới blockchain, tôi cá nhân rất hoan nghênh việc ban hành dự luật này. Dù sao đi nữa, nó đã đưa blockchain và công nghệ tiền mã hóa vào cuộc sống hàng ngày của công chúng, đánh dấu một bước quan trọng hướng tới việc áp dụng rộng rãi, và cũng thêm một lớp bảo vệ cho quá trình toàn cầu hóa. Do đó, những thiếu sót được liệt kê trong bài viết này có thể được coi là một sự suy nghĩ mang tính tiên đoán. Độc giả có thể xem đây như một bài tập tư duy.

Khó khăn của đồng đô la: Giấc mơ phục hồi ngành sản xuất có bị stablecoin phá vỡ không?

Một trong những mục tiêu cốt lõi của dự luật là biến stablecoin đô la Mỹ trở thành đồng tiền chủ đạo của nền kinh tế số toàn cầu, nhằm duy trì vị thế thống trị của đô la. Nó yêu cầu tất cả các nhà phát hành stablecoin tuân thủ phải có dự trữ đảm bảo 1:1 bằng tài sản thanh khoản chất lượng cao (chủ yếu là trái phiếu chính phủ Mỹ ngắn hạn).

Hãy tưởng tượng rằng, khi toàn cầu sử dụng stablecoin USD, cần bao nhiêu trái phiếu kho bạc Mỹ làm dự trữ? Điều này sẽ tạo ra một nhu cầu lớn đối với trái phiếu kho bạc Mỹ. Dòng tiền toàn cầu sẽ đổ vào Mỹ để mua trái phiếu kho bạc, dẫn đến việc đồng đô la tăng giá - cái gọi là "đô la mạnh".

Điều này nghe có vẻ có lợi cho Hoa Kỳ, nhưng thực tế lại ẩn chứa một mâu thuẫn lớn, đặc biệt là đối với tầm nhìn về việc sản xuất trở lại.

Một lý do chính gây ra sự trống rỗng của ngành sản xuất Mỹ là thâm hụt thương mại kéo dài. Mỹ nhập khẩu nhiều hơn xuất khẩu, dẫn đến một lượng lớn đô la chảy ra toàn cầu. Các quốc gia khác cầm những đô la này chủ yếu mua trái phiếu chính phủ Mỹ và các sản phẩm tài chính, vì ngành sản xuất Mỹ đã suy yếu, các sản phẩm "Sản xuất tại Mỹ" có sẵn rất hạn chế.

Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn: Vốn nước ngoài đổ vào Phố Wall → Tăng tỷ giá đồng đô la → Hàng hóa sản xuất ở Mỹ trở nên đắt đỏ ở nước ngoài → Xuất khẩu khó khăn, nhập khẩu rẻ → Thâm hụt thương mại mở rộng → Năng lực cạnh tranh của ngành sản xuất trong nước tiếp tục suy yếu.

Dự thảo "GENIUS" có thể thúc đẩy chu trình này. Việc phổ biến stablecoin trên toàn cầu tương đương với việc Mỹ phát hành "đồng đô la kỹ thuật số" ra thế giới, điều này sẽ tạo ra nhu cầu lớn đối với đồng đô la và trái phiếu chính phủ Mỹ. Kết quả là giá trị đồng đô la có thể được đẩy lên mức cao chưa từng thấy.

Điều này sẽ là một cú sốc đối với ngành sản xuất trong nước của Mỹ. Đồng thời, đây cũng là một đòn nặng nề đối với các công ty đa quốc gia của Mỹ có tỷ lệ doanh thu từ nước ngoài cao. Khi họ quy đổi lợi nhuận bằng ngoại tệ kiếm được ở nước ngoài về đồng đô la mạnh, con số trên báo cáo tài chính sẽ giảm đi đáng kể. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng sinh lời và định giá cổ phiếu của doanh nghiệp, mà còn có thể kéo theo hiệu suất tổng thể của các chỉ số chứng khoán chính.

Dưới áp lực của đồng đô la mạnh, việc hồi sinh ngành sản xuất có thể trở nên khó khăn và không thực tế hơn. Đạo luật GENIUS có thể đang củng cố sự thống trị tài chính của đồng đô la trong khi hy sinh nền kinh tế thực của đất nước.

Mâu thuẫn của quyền lực đồng đô la: Tăng cường quá mức có thể thúc đẩy "phi đô la hóa"?

"Dự luật GENIUS" nhằm củng cố vị thế thống trị toàn cầu của đồng đô la. Tuy nhiên, về lâu dài, việc tăng cường này có thể thúc đẩy xu hướng ly tâm toàn cầu đối với đồng đô la.

Trước khi stablecoin xuất hiện, đồng đô la đã trở thành công cụ để Mỹ thực hiện các biện pháp trừng phạt kinh tế và tạo sức ảnh hưởng địa chính trị. Dự luật 《GENIUS》 cố gắng tập trung hơn nữa lõi của hệ sinh thái tiền điện tử vào đồng đô la và các quy định của nó. Tuy nhiên, chính mối lo ngại về việc Mỹ vũ khí hóa hệ thống tài chính đã trở thành động lực chính thúc đẩy các quốc gia trên thế giới tìm kiếm các giải pháp thay thế.

Ví dụ, stablecoin có tiềm năng lớn trong thanh toán xuyên biên giới và thậm chí có khả năng thay thế SWIFT. Tuy nhiên, từ SWIFT được biết đến rộng rãi chính là do sự kiện "trục xuất" Nga trong cuộc xung đột Nga-Ukraine, đã gây ra sự cảnh giác của nhiều quốc gia. Nếu trong tương lai stablecoin thay thế SWIFT trở thành phương thức thanh toán xuyên biên giới chủ đạo, thì có thể lại làm suy yếu quyền lực của đồng đô la.

Do đó, "Đạo luật GENIUS" thực sự đã gửi một tín hiệu rõ ràng đến các đối thủ cạnh tranh của Mỹ: Trong bối cảnh trật tự cũ do SWIFT đại diện đang đối mặt với sự sụp đổ, trong khi trật tự mới do stablecoin đại diện chưa hoàn toàn trưởng thành, thời điểm quan trọng để thiết lập các phương án thay thế đã đến.

Mặc dù việc làm lung lay sự thống trị của đồng đô la trong ngắn hạn gần như là không thể, nhưng việc thực hiện "phi đô la hóa" trên các thị trường cục bộ là khả thi. Xu hướng "phi đô la hóa" do một số quốc gia đang nổi dẫn dắt đang phát triển với tốc độ chưa từng có. Các biện pháp mà những quốc gia này thực hiện bao gồm: chuyển sang thanh toán bằng đồng nội tệ trong thương mại song phương, tăng cường nắm giữ vàng để thay thế cho tài sản bằng đô la, và tích cực phát triển và quảng bá hệ thống thanh toán tiền điện tử không phải là đô la để tránh SWIFT.

Nợ nần và Uy tín: Khó khăn tài chính của chính phủ và rủi ro tiềm ẩn

cái bẫy nợ khó thoát ra

Stablecoin đã tạo ra nhu cầu lớn cho trái phiếu chính phủ Mỹ. Điều này có nghĩa là chính phủ Mỹ vay mượn trở nên dễ dàng chưa từng có.

Trong điều kiện bình thường, việc chính phủ vay mượn quá mức sẽ dẫn đến việc thị trường yêu cầu lãi suất cao hơn như một khoản bù đắp rủi ro, đây là một cơ chế "phanh" tự nhiên. Nhưng bây giờ, sự tồn tại của các nhà phát hành stablecoin như những "người mua cứng" tương đương với việc công chúng toàn cầu trở thành người mua trái phiếu Mỹ, đã làm giảm nhân tạo chi phí vay mượn. Chính phủ có thể dễ dàng và rẻ hơn để vay thêm nhiều tiền, sức mạnh ràng buộc của kỷ luật tài chính đã bị suy yếu đáng kể.

Điều này có thể được coi là một biến thể của "tiền tệ hóa nợ". Mặc dù không phải là ngân hàng trung ương trực tiếp in tiền cho chính phủ sử dụng, nhưng hiệu ứng tương tự: các công ty tư nhân phát hành "đô la kỹ thuật số" (stablecoin), sau đó dùng tiền của công chúng để mua trái phiếu chính phủ, về cơ bản vẫn là tài trợ cho thâm hụt ngân sách của chính phủ thông qua việc mở rộng nguồn cung tiền. Kết quả cuối cùng rất có thể là lạm phát, loại "thuế vô hình" này sẽ âm thầm chuyển tài sản từ túi của chúng ta.

Điều nguy hiểm hơn là nó có thể biến rủi ro lạm phát từ lựa chọn chính sách theo chu kỳ thành một đặc điểm cấu trúc của hệ thống tài chính. Truyền thống, việc tiền tệ hóa nợ quy mô lớn là công cụ phi tập trung, tạm thời mà ngân hàng trung ương sử dụng để đối phó với các cuộc khủng hoảng nghiêm trọng. Tuy nhiên, dự luật GENIUS đã tạo ra một nguồn cầu nợ công vĩnh viễn, tách rời khỏi chu kỳ kinh tế. Điều này có nghĩa là, việc tiền tệ hóa nợ sẽ không còn là biện pháp ứng phó khủng hoảng, mà sẽ được "nhúng" vào hoạt động hàng ngày của hệ thống tài chính. Điều này sẽ cấy ghép vào hệ thống kinh tế một áp lực lạm phát tiềm ẩn và kéo dài, khiến nhiệm vụ kiểm soát lạm phát trong tương lai trở nên vô cùng khó khăn.

Cơ chế truyền dẫn bất ổn tài chính mới

Các loại stablecoin đang xuất hiện ngày càng nhiều, nhưng sau Đạo luật GENIUS, bất kỳ loại stablecoin nào muốn hoạt động tuân thủ tại Mỹ, thị trường vốn lớn nhất thế giới, đều phải lấy trái phiếu Mỹ làm tài sản dự trữ cốt lõi. Điều này giống như việc kết nối chặt chẽ các "chiếc thuyền" khác nhau bằng "trái phiếu Mỹ" như một sợi dây xích.

"Luật GENIUS" do đó đã tạo ra một con đường truyền dẫn bất ổn tài chính hoàn toàn mới. Nó gắn chặt số phận của thị trường tiền điện tử với tình trạng sức khỏe của thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ.

Một mặt, nếu một đồng ổn định chính xảy ra khủng hoảng niềm tin, có thể dẫn đến một làn sóng rút tiền quy mô lớn, buộc nhà phát hành của nó phải bán phá giá một lượng lớn trái phiếu chính phủ Mỹ trong thời gian ngắn. Hành động "bán tháo" này có thể gây rối loạn thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ, nền tảng của hệ thống tài chính toàn cầu, có thể dẫn đến lãi suất tăng vọt và sự hoảng loạn tài chính rộng hơn.

Mặt khác, nếu thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ gặp khủng hoảng (chẳng hạn như bế tắc về trần nợ hoặc xếp hạng tín dụng chính phủ bị giảm), điều này sẽ trực tiếp đe dọa an toàn của quỹ dự trữ của tất cả các stablecoin chính, có thể gây ra tình trạng "rút tiền" hệ thống trong toàn bộ hệ sinh thái đô la kỹ thuật số.

Luật đã tạo ra một kênh lây nhiễm hai chiều, có khả năng khuếch đại rủi ro. Hơn nữa, stablecoin là một điều mới mẻ, nhận thức của công chúng vẫn còn nông cạn, bất kỳ sự hoảng sợ nào do gió thổi cỏ lay tạo ra, đều có thể bị khuếch đại một cách đột ngột trong chuỗi truyền dẫn rủi ro này.

rủi ro tín nhiệm không thể bị bỏ qua

Trong quá trình bỏ phiếu về dự luật "GENIUS", có sự khác biệt lớn giữa hai đảng. Một trong những điểm tranh cãi chính là vấn đề xung đột lợi ích của tổng thống. Dự luật cấm các nghị sĩ quốc hội và gia đình họ hưởng lợi từ các hoạt động kinh doanh stablecoin, nhưng lệnh cấm này không mở rộng đến tổng thống và gia đình ông.

Điều này đặc biệt nhạy cảm, vì một số nhân vật chính trị có gia đình tham gia sâu sắc vào ngành công nghiệp tiền điện tử. Công ty mà gia đình họ sở hữu cổ phần đã phát hành một đồng stablecoin và nhanh chóng nổi lên. Những người liên quan thậm chí đã báo cáo về thu nhập khổng lồ từ công ty đó trong các báo cáo tài chính.

Một nguyên thủ quốc gia đứng ra ủng hộ một loại tiền điện tử, hành động "công cụ tư lợi" như vậy thật đáng nghi ngờ. Một bên là chính phủ mạnh mẽ thúc đẩy hợp pháp hóa stablecoin, một bên là doanh nghiệp stablecoin của chính họ phát triển mạnh mẽ. Điều này không chỉ làm cho dự luật bị phủ bóng "lợi ích nhóm", mà còn làm tổn hại đến uy tín của toàn bộ ngành Web3 và tiền điện tử, dường như đã trở thành công cụ kiếm lợi cho các quyền lực chính trị.

Rủi ro sâu hơn nằm ở chỗ một dự luật có rõ ràng sắc thái đảng phái và lợi ích cá nhân, sự ổn định của nó chắc chắn sẽ đáng lo ngại. Mặc dù lần này được thông qua dưới sự lãnh đạo của một đảng phái, nhưng những tiếng phản đối vẫn không ngừng vang lên. Ai có thể đảm bảo rằng, sau khi chính quyền thay đổi, chính phủ mới sẽ không "thanh toán" với chính quyền hiện tại? Đến lúc đó, liệu họ có vì ghét bỏ những mối quan hệ lợi ích đứng sau dự luật mà chọn cách bãi bỏ hoặc lật đổ toàn bộ khung ổn định tiền tệ không? Sự không chắc chắn chính trị này, đối với một ngành cực kỳ cần có kỳ vọng ổn định lâu dài, chắc chắn là một quả bom hẹn giờ.

Cuộc chiến quyền lực: Thiên đường đổi mới hay vườn sau của các ông lớn?

Luật này tuyên bố sẽ "thúc đẩy đổi mới", nhưng khi xem xét kỹ lưỡng các quy tắc của nó, có thể đi đến kết luận hoàn toàn trái ngược.

Luật pháp đã đặt ra một bộ tiêu chuẩn quản lý nghiêm ngặt cho các nhà phát hành stablecoin, tương đương với ngân hàng: chống rửa tiền (AML), xác định danh tính khách hàng (KYC), kiểm toán thường xuyên, hệ thống an ninh cấp ngân hàng... Tất cả những điều này đều có nghĩa là chi phí tuân thủ rất cao. Nghiên cứu cho thấy tới 93% các công ty công nghệ tài chính đều gặp khó khăn trong việc đáp ứng các yêu cầu tuân thủ.

Đối với các công ty khởi nghiệp, đây gần như là một bức tường cao không thể vượt qua. Vậy, ai có thể dễ dàng đối phó? Câu trả lời không cần phải nói: những ông lớn tài chính và các công ty công nghệ lớn đã phát triển trưởng thành. Họ có đội ngũ pháp lý và tuân thủ sẵn có, vốn mạnh mẽ, cũng như kinh nghiệm phong phú trong việc làm việc với các cơ quan quản lý.

Kết quả rất có thể là, dự luật này mang tên "Thúc đẩy đổi mới", thực chất đã đào cho những gã khổng lồ trong ngành một "hào thành" sâu sắc, khiến những đội ngũ nhỏ năng động và có tính đột phá nhất bị ngăn cản một cách tàn nhẫn. Cuối cùng, chúng ta có thể không thấy một hệ sinh thái đổi mới tràn đầy sức sống, mà là một thị trường độc quyền do một vài ngân hàng và các gã khổng lồ công nghệ "được thu hút" dẫn dắt. Nó sẽ lại tập trung rủi ro hệ thống vào những tổ chức đã được chứng minh là "quá lớn để sụp đổ" trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, có lẽ chỉ đang chôn vùi những mầm mống cho cuộc khủng hoảng tiếp theo do các gã độc quyền gây ra.

Mặc dù một số công ty có tiếng tốt tiếng xấu, nhưng "huyền thoại khởi nghiệp" của họ, từ gốc rễ, phát triển mạnh mẽ, cuối cùng trở thành gã khổng lồ trong ngành và thậm chí là doanh nghiệp có lợi nhuận bình quân cao nhất toàn cầu, có lẽ sẽ trở thành điều hiếm có sau "Đạo luật GENIUS".

Giám sát đại lý: Ai đang theo dõi ví của bạn?

Trong khi thúc đẩy "Đạo luật GENIUS", các nhà lập pháp cũng đã công khai thông qua một đạo luật khác - "Đạo luật chống giám sát CBDC của quốc gia", và tuyên bố đã thành công trong việc ngăn chặn chính phủ phát hành đồng tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) có thể giám sát trực tiếp mỗi giao dịch của chúng ta theo cách "Orwellian". Điều này được ca ngợi là "chiến thắng vĩ đại cho quyền riêng tư".

Nhưng hãy đợi một chút, liệu điều này có chỉ là một chiêu trò khéo léo không?

Chính phủ thực sự không tự mình điều hành một sổ cái tập trung, nhưng Đạo luật GENIUS đã làm gì? Nó yêu cầu tất cả các công ty stablecoin tư nhân phải thực hiện xác thực danh tính người dùng nghiêm ngặt (KYC) và ghi lại tất cả dữ liệu giao dịch.

Ở đây, tôi muốn dùng một trường hợp nổi tiếng từ thời Web2 để giúp mọi người hiểu - vụ việc Snowden và "Chương trình Prism" (PRISM). Hồi đó, các tài liệu mà Snowden tiết lộ cho thấy, một quốc gia