#COAI#

Thánh Phàm Chi Đạo

Thánh nhân không phải là những người sinh ra đã khác biệt, họ có nguồn gốc và bản chất giống như người thường, sự khác biệt chỉ nằm ở việc hệ thống não bộ đã đạt đến mức cao nhất của nhận thức vào thời điểm đó. Trạng thái "đại tri đại ngộ" này không phải là trải nghiệm huyền bí, mà là sự nhận thức rõ ràng về ý nghĩa cuộc sống, về sự nắm bắt rõ ràng con đường hành động. Thánh nhân trở thành thánh nhân chỉ đơn giản là vì họ đã kích hoạt tiềm năng trí tuệ mà người thường cũng có nhưng chưa được khai mở.

Trong dòng chảy của lịch sử, những nhân vật được gọi là thánh hiền thường có cuộc sống hàng ngày rất bình dị. Khi Khổng Tử du hành khắp các nước, ông cũng phải đối mặt với đói khát và khó khăn, Socrates đã thảo luận triết học với thợ đóng giày và ngư dân trên đường phố Athens, và Đức Phật trước khi ngộ đạo dưới cây Bồ Đề đã trải qua sáu năm sống như một hành giả bình thường. Sự phi thường của họ không nằm ở việc thoát khỏi khói lửa nhân gian, mà ở chỗ sử dụng một tâm trí hoàn toàn giác ngộ để xử lý những công việc bình thường. Nhà tư tưởng thời Minh, Wang Yangming đã nói thẳng: "Thánh nhân vì sao lại là thánh, chỉ vì tâm của họ thuần khiết theo thiên lý, mà không bị những dục vọng cá nhân làm ô nhiễm." "Thiên lý" này chỉ là một cách tư duy phù hợp với quy luật bản chất của sự vật.

Bộ não con người có khả năng linh hoạt đáng kinh ngạc. Nghiên cứu thần kinh học cho thấy, việc luyện tập chánh niệm liên tục có thể định hình lại cách kết nối giữa vỏ não trước trán và hạch hạnh phúc, tăng cường khả năng điều chỉnh cảm xúc. Quét não của các tăng sĩ Phật giáo cho thấy, chức năng và cấu trúc não bộ của những người thiền lâu năm thực sự đã xảy ra những thay đổi có thể đo lường. "Đại triệt đại ngộ" của thánh nhân về cơ bản là thông qua các phương pháp đào tạo cụ thể, điều chỉnh bộ não đến trạng thái vận hành tối ưu - sự chú ý tập trung cao độ nhưng không căng thẳng, tư duy cực kỳ nhạy bén nhưng không lộn xộn, cảm xúc sâu sắc ổn định nhưng không tê liệt. Trạng thái này cho phép hệ thống nhận thức thấu hiểu bản chất, xuyên thấu qua hình thức.

Sự thức tỉnh trí tuệ có những đặc điểm rõ nét của thời đại. Sự suy nghĩ lý tính của các triết gia Hy Lạp cổ đại, sự thấu hiểu đạo đức của các bậc hiền triết Trung Quốc thời trước Công Nguyên, và sự khám phá tâm linh của các nhà tu hành Ấn Độ, đều phản ánh sự hiểu biết khác nhau về "đại ngộ" của các nền văn minh khác nhau. Trong thời đại bùng nổ thông tin ngày nay, sự thức tỉnh trí tuệ thể hiện rõ hơn qua khả năng phân biệt thông tin khổng lồ, sự cảnh giác trước sự tha hóa của công nghệ, và khát vọng trở về với bản chất của sự sống. Einstein từng nói: "Chúng ta không thể giải quyết vấn đề bằng cùng một mức độ tư duy đã tạo ra nó." Những người thánh nhân thời nay không nhất thiết phải là những hiền triết ẩn dật trong núi rừng, mà có thể là những người bình thường giữ được sự tỉnh táo trong dòng chảy dữ liệu, và kiên định với bản chất chân thật của mình giữa cơn sóng lợi lộc.

Khôi phục thánh nhân thành "người bình thường mở ra trí tuệ" đã phá vỡ sự đối lập giả tạo giữa thiêng liêng và trần tục. Mỗi người đều có tiềm năng nhận thức chưa được sử dụng đầy đủ đang ngủ yên trong cơ thể. Nhà tâm lý học Mỹ William James ước tính rằng người bình thường chỉ sử dụng một phần nhỏ khả năng trí tuệ của mình. Mở ra trí tuệ không cần tài năng siêu phàm, mà cần huấn luyện hệ thống: mở rộng ranh giới tư duy qua việc đọc sâu, mài giũa khả năng phán đoán qua thực hành phản tư, nâng cao nhận thức qua huấn luyện tập trung. Nhà triết học La Mã Epictetus từng nói: "Triết học không phải là một hệ thống học thuyết, mà là một thực hành hàng ngày." Con đường trí tuệ bắt đầu từ việc giữ sự tỉnh thức trong từng khoảnh khắc của cuộc sống hàng ngày.

Thánh nhân bản chất là nhân chứng cho tiềm năng của nhân loại. Họ chứng minh rằng, trong thể xác bình thường, có thể nở rộ những bông hoa tinh thần phi thường. Tiềm năng này không thuộc về một thời đại, chủng tộc hay giai cấp cụ thể nào, mà là khả năng bẩm sinh của con người. Nhận ra điều này, chúng ta có thể không mù quáng tôn thờ thánh nhân, cũng không tự hạ thấp bản thân, mà hãy bình tĩnh bước lên con đường giác ngộ của riêng mình. Như trong thiền tông đã nói: "Khi khổ đến thì ngủ, khi đói đến thì ăn", trong cuộc sống bình thường giữ được sự tỉnh thức, ai cũng có thể chạm tới ánh sáng trí tuệ thắp sáng cuộc đời vào một khoảnh khắc nào đó.